ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၏ အေၿခခံအားၿဖင့္ေစာင့္ထိန္းက်င့္သုံးအပ္သည့္ သီလမ်ားကုိ စာရိတၱသီလႏွင့္ ၀ါရိတၱသီလ
ဟူ၍ ႏွစ္မ်ိဳးခဲြၿခားထားသည္။ စာရိတၱသီလဟူသည္မွာ ၿပဳရမည့္၀တၱရားအသြယ္သြယ္ကုိ မၿငင္းမပယ္ၿပဳက်င့္လုိက္နာၿခင္းၿဖစ္သည္။ ၀ါရိတၱသီလဟူသည္မွာ မသင့္ေလ်ာ္မမွန္ကန္သၿဖင့္
တားၿမစ္ထားေသာအရာမ်ားကုိ မၿပဳလုပ္ဘဲေရွာင္လဲႊေနၿခင္းၿဖစ္သည္။
ေရွာင္က်ဥ္အပ္ေသာ အရာမ်ားကုိ 'ဒုစရုိက္'ဟုေခၚပါသည္။ဒုစရုိက္၏တခုၿခင္းအဓိပၸာယ္မွာ
(ဒု= မေကာင္းေသာ။ စရုိက္/စာရိတၱ=အက်င့္) ဟုဆုိလုိပါသည္။
ဒုစရုိက္ (၁၀)မ်ိဳးရွိပါသည္။ ယင္းတုိ႔မွာ ကုိယ္ၿဖင့္ၿပဳေသာ ဒုစရုိက္(ကာယကံ) (၃)ခု၊ ႏႈတ္ၿဖင့္ၿပဳေသာ
ဒုစရုိက္(၀စီကံ) (၄)ခု၊ စိတ္ၿဖင့္ၿပဳေသာ ဒုစရုိက္(မေနာကံ) (၃)ခုတုိ႔ၿဖစ္ပါသည္။
စကားေၿပာၿခင္းဟူသည္မွာ ႏႈတ္မွ(၀စီကံ)တြင္ အက်ဳံး၀င္ပါသည္။ ၀စီကံဒုစရုိက္(၄)ခုမွာေအာက္ပါအတုိင္း
ၿဖစ္သည္။။
(၁) မဟုတ္မမွန္ေၿပာဆုိၿခင္း (မုသာ၀ါဒ)
(၂) ကုန္းေခ်ာ၊ ကုန္းတုိက္ ေၿပာၿခင္း (ပိသုဏ၀ါစာ)
(၃) ၾကမ္းတမ္းစြာေၿပာၿခင္း (ဖရုႆ၀ါစာ)
(၄) အက်ိဳးမဲ့ ၊အခ်ည္းႏွီး ၿပိန္ဖ်င္းစကားေၿပာၿခင္း (သမၹပၸလာပ၀ါစာ)
ေဆာင္ပုဒ္ ။ ။ လွည့္စား ရန္တုိက္၊မုိက္မုိက္ ကန္းကန္း၊ ႏႈတ္ၾကမ္းေလ့ၿခင္း၊ ပိန္ဖ်င္းစကား
ေၿပာဆုိၿငား၊ ေလးပါး၀စီကံ။
ဤ၀စီဒုစရုိက္(၄)မ်ိဳးတုိ႔ကုိ ကြ်ႏု္ပ္တုိ႔သည္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခု ေန႔စဥ္ႏွင့္အမွ်က်ဴးလြန္မိလ်က္သားၿဖစ္ေန
ၾကေလသည္။ ၀စီဒုစရုိက္ေလးမ်ိဳးကုိ ေရွာင္ၾကဥ္အပ္သည္ဟုသိထားၾကေသာဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔သည္လည္း ေန႔စဥ္ဘ၀မ်ားတြင္ သိလ်က္ႏွင့္က်ဴးလြန္မိတက္ၾကပါတယ္။
မုသားေၿပာၾကားၿခင္းသည္ အလြန္အႏၱရာယ္ၾကီးပါတယ္။ လူအခ်င္းခ်င္းတုိ႔သည္ စကားကုိအားကုိးၿပီးယုံထုိက္မယုံထုိက္ ဆုံးၿဖတ္ကာဆက္ဆံရၿခင္းၿဖစ္ရာ မမွန္ေသာစကားကုိအားကုိးက
ေလာကသည္ လိမ္လည္မႈအမွားမ်ားၿဖင့္ အတိၿပီးကာ ကေမာက္ကမၿဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ မုသားဆုိရာတြင္
အရာ၀တၱဳက ဟုတ္မွန္ပါလ်က္မဟုတ္ဟုေၿပာၿခင္းသည္လည္းေကာင္း၊ အရာ၀တၱဳကမဟုတ္မွန္ပါလ်က္ႏွင့္
ဟုတ္မွန္ပါသည္ဟု ေၿပာဆုိၿခင္းသည္လည္းေကာင္းႏွစ္မ်ိဳးစလုံးမုသားထုိက္ေပသည္။
မုသားေၿမာက္ၿခင္းအဂၤါေလးရပ္ရွိပါတယ္...ယင္းတုိ႔မွာ..
(၁) မဟုတ္မမွန္ေသာ အေၾကာင္းအရာၿဖစ္ၿခင္း၊
(၂) မဟုတ္မမွန္ေၿပာဆုိၿခင္းၿဖင့္ သူတစ္ပါးအားအမွားသိေစလုိေသာစိတ္ဆႏၵရွိၿခင္း။
(၃) ထုိစိတ္ဆႏၵအတုိင္း ကုိယ္ႏႈတ္လုံ႔လၿပဳၿခင္း၊
(၄) တစ္္ဖက္သားကလည္းအမွားကုိသိသြားၿခင္းတုိ႔ၿဖစ္သည္
'မုသားေၿပာေသာပုဂၢဳိလ္မွာ မလုပ္ရဲတဲ့အကုသုိလ္ဘာမွမရွိေတာ့'ဟုဆုိပါသည္။ (ဤတြင္ မွတ္သားစရာေကာင္းလွေသာ ဗုဒၶၾသ၀ါဒတစ္ရပ္ရွိပါသည္။ မမွန္ေသာစကားကုိေၿပာၿခင္းသည္ အၿပစ္ၿဖစ္သည္ဆုိလွ်င္ အမွန္ကုိမေၿပာဘဲတိတ္ဆိတ္စြာေနၿခင္းသည္ေကာ အၿပစ္ေၿမာက္ပါသလားဟူေသာအခ်က္ၿဖစ္သည္။ ၿမတ္စြာဘုရားရွင္က ႏွစ္မ်ိဳးခဲြၿပ၍မိန္႔ၾကားေတာ္မႈခဲ့ပါသည္။
အက်ိဳးမရွိလွ်င္ ဘာမွ်မေၿပာေသာ္လည္းေၿပာသင့္၍ ေၿပာၿခင္းသည္ေမတၱာပင္ၿဖစ္သည္။ ေၿပာသင့္ပါလ်က္
မေၿပာၿခင္းသည္ တာ၀န္မေက်မႈပင္ၿဖစ္၍ အၿပစ္ထုိက္ပါသည္။မုသာ၀ါဒ ေၿပာဆုိၿခင္း၏ အၿပစ္ကုိဆရာေတာ္ အရွင္ဇ၀န(ေရႊၿပည္သာ) ၏စာအုပ္တအုပ္တြင္...
"မုသားစကား ၊ ေၿပာဆုိၿငားမႈ
စကားမပီ ၊သြားမညီတည္း
ပုပ္ညွီပါးစပ္ ။ေၿခာက္ကပ္ကုိယ္ေရ
ကၠဳေၿႏၵေနာက္ ၊ ပုံယြင္းေဖာက္၏
မေရာက္ၾသဇာ ၊ ႏႈတ္လွ်ာၾကမ္းေထာ္
လွ်ပ္ေပၚေလာ္လီ ၊စိတ္မတည္သည္
ေရွာင္ၿပီအၿပန္အက်ိဳးတည္း။"
ဟုလကၤာေလးၿဖင့္ဆုံးမထားသည္ကုိေတြ႔ရပါသည္..
ကုန္းေခ်ာ ကုန္းတုိက္ ေၿပာဆုိၿခင္းသည္လည္း လြန္စြာအႏၱရာယ္ၾကီးလွပါသည္။ မွန္ကန္ေသာဆက္ဆံေရးၿဖင့္ သင့္ၿမတ္ေနသည့္ႏွစ္ဦး ႏွစ္ဖက္ၾကား အထင္အၿမင္လဲြမွားေအာင္ သံသယမွ
အာဃာတအထိၾကီးထြားေအာင္ ကုန္းေခ်ာစကားေၿပာၿခင္းသည္ ေၿပာသူအတြက္သာမက နာသူအတြက္ပါ
အႏၱရာယ္ၾကီးမားလွပါတယ္။ ပိသုဏ၀ါစာသည္နားလည္မႈ၊ ေမတၱာတရား၊ စာနာၿခင္းမ်ားႏွင့္ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ
ၿခိမ္းေၿခာက္ပ်က္စီးေစေသာ ဧရာမ မေကာင္းမႈဒုစရုိက္ပင္ၿဖစ္ပါသည္။
ဖရုႆ၀ါစာ- ၾကမ္းတမ္းစြာေၿပာဆုိၿခင္းသည္ကား ေဒါသကုိအေၿခခံလ်က္ေမာဟ (မသိနားမလည္ၿခင္း)ၿဖင့္
မြမ္းမံကာထြက္ေပၚလာေသာ ဆဲေရးတုိင္းထြာ က်ိန္ဆဲအၿပစ္တင္ၿခင္းပင္ၿဖစ္သည္။ ၾကမ္းတမ္းရုိင္းပ်ေသာစကားလုံးတုိ႔ကုိ မည္သူမွ်မႏွစ္သက္ၾကပါ။။ ဖရုႆ၀ါစာ၏ အက်ိဳးဆက္မွာ အမုန္းႏွင့္
ရန္ဖက္ၿဖစ္ၿခင္းပင္ၿဖစ္ပါသည္။
သမၹပၸလာပ၀ါစာ- ၿပိန္္ဖ်င္းေသာစကားဟူသည္ကား အႏွစ္မဲ့၊ အက်ိဳးမဲ့ေသာစကားသြမ္း၊ စကားဖ်င္း၊
စကားေပါ့မ်ားကုိဆုိလုိပါသည္။ လူမႈဘ၀အတြင္းေနထုိင္ရွင္သန္ရသူမ်ားအဖုိ႔ ၾကိမ္ဖန္ေပါင္းမ်ားစြာ
အမႈအမွတ္မဲ့ေၿပာဆုိၿဖစ္ေသာ စကားမ်ိဳးလည္းၿဖစ္သည္။ဤစကားမ်ိဳး ေၿပာဆုိေလ့အက်င့္စဲြသူမ်ားမွာ အသိဥာဏ္အလဟႆ ကုန္ဆုံးၿခင္းႏွင့္တန္ဖုိးမဲ့ လွ်ပ္ေပၚေသာဘ၀ကုိ တည္ေဆာက္မိၿခင္းစသည့္အၿပစ္မ်ားကုိ ခံစားၾကရမည္ၿဖစ္ပါသည္။
အခ်ဳပ္ဆုိရေသာ္ ဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ားအေနၿဖင့္ ကာယကံ၊ ၀စီကံ၊မေနာကံ တည္းဟူေသာကံသုံးပါးမွ
၀စီကံဒုစရုိက္ (၄)ပါးကုိအတက္ႏုိင္ဆုံးေစာင့္ထိန္းလွ်က္..ကုသုိလ္ဘာ၀နာမ်ားတုိးပြားက်င့္ၾကံအားထုတ္ၿပီး
သီလ သမာဓိ ပညာၿပည့္စုံၾကြယ္၀ၾကလွ်က္ ..ေရွ႔ဆက္ေလွ်ာက္မည့္ဘ၀လမ္းတုိင္းတြင္
အမွားအယြင္းမရွိေစဘဲ ..မိမိတုိ႔အလုိခ်င္ဆုံးအတမ္းတဆုံး နိဗၺာန္ခရိီးလမ္းကုိတက္လမ္းၾကပါစုိ႔လုိ႔
တုိက္တြန္းေၿပာၾကားလုိက္ရပါေတာ့သည္။။။။
No comments:
Post a Comment